Metoda D’Hondta — sposób dzielenia mandatów w wyborach proporcjonalnych. Nazwa pochodzi od nazwiska belgijskiego matematyka Victora D’Hondta, który jako pierwszy zaproponował tę metodę w XIX wieku. Metoda D’Hondta stosowana jest w wielu krajach na całym świecie, w tym w Polsce.
**Jak działa Metoda D’Hondta?**
Metoda D’Hondta opiera się na wykorzystaniu ilorazu wyborczego, który obliczany jest dla każdej z partii politycznych lub koalicji. Iloraz wyborczy jest obliczany dzieląc liczbę głosów uzyskanych przez partię przez kolejne liczby naturalne. Następnie ustalana jest tzw. «tabela D’Hondta», czyli rodzaj dzielnika, którym dzielimy iloraz wyborczy. Im większy iloraz uzyska partia, tym więcej mandatów będzie przypisanych tej partii.
**Przykład działania Metody D’Hondta**
Załóżmy, że w wyborach parlamentarnych bierze udział trzy partie polityczne: Partia A, Partia B i Partia C. Wyniki wyborów przedstawiają się następująco: Partia A — 100 000 głosów, Partia B — 80 000 głosów, Partia C — 50 000 głosów. Liczba mandatów do rozdzielenia wynosi 10.
Krok 1: Obliczamy iloraz wyborczy dla każdej partii:
— Partia A: 100 000 / 1 = 100 000
— Partia B: 80 000 / 1 = 80 000
— Partia C: 50 000 / 1 = 50 000
Krok 2: Korzystając z tabeli D’Hondta, dzielimy uzyskane ilorazy wyborcze przez kolejne liczby naturalne:
— Partia A: 100 000 / 1 = 100 000, 100 000 / 2 = 50 000, 100 000 / 3 = 33 333
— Partia B: 80 000 / 1 = 80 000, 80 000 / 2 = 40 000, 80 000 / 3 = 26 666
— Partia C: 50 000 / 1 = 50 000, 50 000 / 2 = 25 000, 50 000 / 3 = 16 666
Krok 3: Wybieramy partie, które uzyskały najwyższe ilorazy po podzieleniu przez kolejne liczby naturalne. Partia A dostaje pierwszy mandat, Partia B drugi mandat, Partia A trzeci mandat, Partia B czwarty mandat, Partia A piąty mandat, Partia B szósty mandat, Partia A siódmy mandat, Partia B ósmy mandat, Partia A dziewiąty mandat, Partia C dziesiąty mandat.
**Zalety Metody D’Hondta**
Metoda D’Hondta jest stosunkowo prosta w obliczeniach i daje w miarę sprawiedliwy podział mandatów proporcjonalny do liczby głosów uzyskanych przez poszczególne partie. Dzięki temu zapewnia ona większą reprezentatywność w parlamencie.
**Wady Metody D’Hondta**
Jedną z głównych wad Metody D’Hondta jest jej skłonność do faworyzowania większych partii politycznych kosztem mniejszych. W niektórych przypadkach może to prowadzić do nadmiernej dominacji największych ugrupowań w parlamencie kosztem mniejszych partii. Dodatkowo, metoda ta może sprzyjać powstawaniu koalicji, co może być zarówno zaletą, jak i wadą, w zależności od sytuacji politycznej danego kraju.
Metoda D’Hondta jest jednym z wielu sposobów podziału mandatów w wyborach proporcjonalnych i jak każda inna metoda, ma swoje wady i zalety. W każdym razie jest to ważne narzędzie, które wpływa na kształtowanie się systemu politycznego i zapewnienie reprezentatywności władzy.
